صرف اسامی و نامهای خانوادگی در زبان روسی

صرف اسامی و نامهای خانوادگی

مطلب جدید را از آن روی انتخاب کردم که دیدم بسیاری از ما در صرف اسامی و بخصوص نامهای خانوادگی روسی مشکل داریم. بهتر است بدون هیچ مقدمه ای سراغ اصل مطلب برویم.

در زبان روسی نام (имя)، نام پدر (отчество) و نام خانوادگی (фамилия) مانند هر اسم دیگر صرف می شوند. هر چند که در میان اسامی افراد یا فامیلی ها، برخی نیز صرف نشدنی (несклоняемые имена) هستند که در ادامه مطلب به آنها نیز خواهیم پرداخت.

قبل از پرداختن به نحوه صرف شدن اسامی و نامهای خانوادگی، لازم است در قالب چند نکته مروری کوتاه بر رسوم و قوانین کشورهای روس زبان در خصوص نحوه نامگذاری افراد داشته باشیم.

نکته اول:اسامی یا مذکر هستند و یا مونث. در این میان البته تقریبا تمامی اسامی دارای شکل تحبیبی تصغیری (уменьшительно-ласкательные) نیز می باشند. نکته در اینجاست که برای برخی اسامی مذکر و مونث که دارای ریشه و بن مشترک هستند (مثلا دو اسممهدی و مهدیه در زبان فارسی)، در شکل تحبیبی تصغیری به یک صورت بکار می روند که اگر بدون قرینه ای (مثلا یک صفت یا فعل یا ...) بکار روند ممکن است فرد را سردرگم کند. مثال:

اسامی Евгений - Евгения   که می شوند  Женя

نکته دوم: قطعا هر فرد روس زبان در کنار نام و نام خانوادگی، نام پدری را نیز نه تنها در شناسنامه، بلکه هنگام معرفی خود و یا وقتی که دیگران او را صدا میزنند، بهمراه دارد. به این شکل که اگر فرد مذکر یا مونث باشد، به ترتیب به انتهای نام پدری یکی از دو پسوند ович (-евич- و یا овна (-евна- اضافه شده و بین اسم و فامیلی اش می آید. مثلا اگر Антон و Анна خواهر و برادر باشند و نام پدرشان Владимир باشد، به این صورت نامیده می شوند:

Антон Владимирович

Анна Владимировна

و یا اگر نام پدرشان Сергей باشد، به ترتیب Сергеевич و сергеевна می شود.

شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که افراد با ملیتهای دیگر را که نام پدری را جزو معرفی روزانه خود بکار نمی برند (مثلا ایرانی ها) در هنگام مورد خطاب قرار گرفتن، به همان شکل صدا می زنند:   حسن ایرانی Хасан Ирани

نکته سوم:  در خصوص نامهای خانوادگی است: بسته به اینکه فرد مذکر یا موث باشد، فامیلی اش نیز همانند نام پدری مطابق جنسش نوشته می شود. البته تنوع نامهای خانوادگی در زبان روسی زیاد است که در بخش مربوطه بدان خواهیم پرداخت. ولی نکته مهم آنست که اگر فامیلی شکل ظاهری اسم (گرامری) را داشته باشد، برای اشخاص مونث پایانه а- به انتهای فامیلی افزوده می شود:

Пушкин - Пушкина                     Лермонтов - Лермонтова

و اگر فامیلی شکل صفتی داشته باشد، برای مونث، پایانه صفتی ая- جایگزین پایانه مذکر می شود:

Достоевский - Достоевская                    Толстой - Толстая

نکته مهمی که در رابطه با فرهنگ اقوام روس زبان باید در نظر داشت اینست که دختر، پس از ازدواج حتما  نام خانوادگی شوهر را جایگزین فامیلی قبلی اش (فامیلی دختری девичья фамилия) می نماید. با مثالی توضیح میدهم:

اگر دختری به نام Татьяна Николаевна Золотова با فردی به نام Иван Михаилович Зорин ازدواج کند، از نظر قانونی و همچنین عرف و اجتماع با نام Татьяна Николаевна Зорина خوانده خواهد شد.

نکته چهارم و آخر: شکل جمع نام خانوادگی در زبان روسی می تواند به یک خانواده و یا کل فامیل (تبار) اشاره داشته باشد:

семья Ремизовы

مقدمه طولانی شد، ولی ذکر نکات لازم بود. حال بپردازیم به اصل مطلب و ذکر مطالب دستوری:






صرف نامهای خانوادگی:

بیشتر فامیلی های روسی دارای پسوندهای معروف و پرکاربردی مانند ов ، ев ، ин ، ск  هستند:

Иванов  -  Сергеев  -  Ильин  -   Маковский

این فامیلی ها همگی بصورت اسم یا صفت (بسته به شکلشان) صرف می شوند. و یا ممکن است در شکل جمع بکار رفته و مانند اسامی یا صفات جمع صرف شوند. حال به یک یک پسوندهای فوق و پسوندهای دیگر که کم کاربردتر هستند، می پردازیم:

•  فامیلی های دارای پسوند صفتی ский مانند صفات عادی در اشکال مختلف صرف می شوند:

                                  جمع                  مونث                مذکر           حالت صرفی                   

И.п        Достоевский       Достоевская       Достоевские

Р.п        Достоевского      Достоевской       Достоевских

Д.п       Достоевскому      Достоевской       Достоевским 

В.п        Достоевского      Достоевскую      Достоевских

Т.п        Достоевским       Достоевской       Достоевскими 

П.п    о Достоевском     о Достоевской    о Достоевских

•   فامیلی های دارای پسوندهای ов یا ин بصورت خاصی صرف می شوند. به این معنی که در برخی حالتها مانند اسامی و در برخی دیگر مانند صفات صرف می شوند (البته دلیل صرف شدن آنها مانند صفتها آن است که در حقیقت ماهیتشان صفت ملکی притяжательные прилагательные است. صفتهایی مانند отцов و князьев)

        И.п        Иванов       Иванова       Ивановы

   Р.п       Иванова       Ивановой        Ивановых
Д.п        Иванову       Ивановой        Ивановым
В.п          Иванова        Иванову        Ивановых
Т.п     Ивановым       Ивановой        Ивановыми
П.п   об Ивановом   об Ивановой   об Ивановых

И.п             Пушкин       Пушкина      Пушкины

Р.п           Пушкина      Пушкиной    Пушкиных

Д.п         Пушкину       Пушкиной   Пушкиным
В.п        Пушкина       Пушкину     Пушкиных
Т.п        Пушкиным  Пушкиной       Пушкиными
П.п      о Пушкином    о Пушкиной  о Пушкиных

•    فامیلی های مختوم به ых- و их- صرف نمی شوند و البته شکل مذکر، مونث و جمعشان به یک صورت بکار می رود. مثال:

Белых    -   Рыжих     -  Чёрных    -   Седых   -    Долгих

•   فامیلی های غیر روسی مختوم به حروف بی صدا و یا й یا Ь در شکل مذکرشان مانند اسامی معمولی صرف می شوند:

Герцен, Герцена, Герцену, Герцена, Герценом, о Герцене

Блок, Блока, Блоку, Блока, Блоком, о Блоке

Левитан, Левитана, Левитану, Левитана, Левитаном, о Левитане

Бах, Баха, Баху, Баха, Бахом, о Бахе

Гоголь, Гоголя, Гоголю, Гоголя, Гоголем, о Гоголе

Хемингуэй, Хемингуэя, Хемингуэю, Хемингуэя, Хемингуэем, о Хемингуэе

باید توجه داشت که شکل مونث فامیلی های فوق به همان شکل مذکر نوشته شده و در پادژهای مختلف صرف نمی شوند:

И.п    Анна Андреевна Герцен

Р.п    Анны Андреевны Герцен

Д.п    Анне Андреевне Герцен

В.п    Анну Андреевну Герцен

Т.п    Анной Андреевной Герцен

П.п    об Анне Андреевне Герцен

در شکل جمع نیز فامیلی های فوق همانند اسامی مذکر صرف می شوند:

у Блоков   -   о Герценах   -    к Хемингуэям   -  с Бахами

البته سخن در مورد فامیلی های خارجی و غیر روسی به اینجا ختم نمی شود، زبرا تعداد و تنوع آنها آنقدر زیاد است که ناچار باید برای هر مورد خاص به فرهنگ لغت نامهای خانوادگی (Словарь фамилий) مراجعه نمود. 

مثلا فامیلی هایی که از اسامی عام، مکانها، اشخاص و یا اسامی اشخاص و حتی اسامی معنی گرفته شده اند، هرکدام به فراخور کاربرد صرف می شوند:

Астрахань, Любовь, Грусть, Сон, Палец, Ус

و البته شکل جمع فامیلی های فوق نیز محل اختلاف صاحبنظران است که بکار می روند یا نه؟

• یک سری از فامیلی ها در زبان روسی به й ختم می شوند که قبل از й یکی از دو حرف صدادار и یا о قرار دارد که آنها را شبیه صفات می نماید:

Бокий   -    Рудой     -     Топочий   -     Побожий

این فامیلی ها یا مانند صفات صرف می شوند (یعنی صفتهای مختوم به ой و ий مثل молодой و хороший) و یا مانند اسامی مختوم به й (مانند اسم музей):

Топчий, Топчего, Топчему, Топчего, Топчим, о Топчем

Топчая, Топчей, Топчей, Топчую, Топчей, о Топчей

Топчий, Топчя, Топчю, Топчя, Топчем, о Топче
در شکل مونث صرف نمی شوند   Топчий, Топчий, Топчий, Топчий, Топчий, о Топчий

اینکه چه باید کرد و کدامیک را انتخاب کرد، پرسشی است که باید پاسخ آنرا در فرهنگ لغت نامهای خانوادگی جستجو کرد.

• صرف نامهای خانوادگی مختوم به حرف صدادار: فامیلی های مختوم به е - э - ю - и - у - ю صرف نشدنی بوده و تغییری نمی کنند

Доде, Мюссе, Лансере, Фурье, Мейе, Шабрие, Гёте, Нобиле, Караджале, Тарле, Орджоникидзе, Артмане, Мегрэ, Боссюэ, Гретри, Люлли, Дебюсси, Навои, Модильяни, Грамши, Голсуорси, Шелли, Руставели, Чабукиани, Ганди, Джусойты, Неедлы, Лану, Амаду, Шоу, Манцу, Неру, Энеску, Камю, Корню

همچنین فامیلی های مختوم به о نیز صرف نمی شوند. این مسئله مربوط به تمام انواع فامیلی هاست: چه فامیلی های دارای 

ریشه خارجی و چه فامیلی های روسی مختوم به ко- و енко- که دارای ریشه اوکراینی هستند:

Гюго, Клемансо, Ларошфуко, Мийо, Пикассо, Марло, Шамиссо, Карузо, Леонкавалло, Лонгфелло, Ремесло, Доливо, Дурново, Хитрово, Бураго, Мертваго

نامهای خانوادگی با ریشه اوکراینی که بسیار مرسوم هستند:   Короленко, Макаренко, Франко, Квитко, Шепитько, Бондарсо, Семашко, Горбатко, Громыко

صرف نامهای خانوادگی مختوم به حرف а به چند مورد بستگی دارد: اینکه آیا قبل از а حرف صدادار دیگری آمده یا نه و اینکه آیا تکیه واژه (ударение) روی а قرار دارد یا نه؟ اکنون بررسی هر دو حالت:

اگر قبل از а حرف صداداری آمده باشد، فامیلی مورد نظر صرف نمی شود:

Галуа, Моруа, Делакруа, Моравиа, Эриа, Эредиа, Гулиа

اگر قبل از а حرف بی صدایی آمده باشد و تکیه نیز بر روی а نباشد، آن فامیلی صرف می شود:

Рибера — Риберы, Рибере, Риберу, Риберой, Сенека — Сенеки

و اگر قبل از а حرف بی صدایی باشد و تکیه بر روی а باشد، به دوگونه ممکن است باشد: اگر فامیلی فرانسوی باشد، صرف نمی شود:

Дюма, Тома, Дега, Люка, Ферма, Гамарра, Петипа

و اگر فامیلی از ریشه دیگری باشد، صرف می شود:

Митта — Митты, Митте, Митту, Миттой

صرف فامیلی های مختوم به я نیز بستگی به محل تکیه واژه و ریشه آن فامیلی دارد. فامیلی های مختوم به я که دارای تکیه بوده و یا فرانسوی باشند، صرف نمی شوند:

Золя, Труайя

فامیلی های دیگر ولی صرف می شوند:

Головня, Зозуля, Сырокомля, Гамалея, Гойя, Шенгелая, Данелия, Берия

صرف نامها:
اسامی اشخاص در زبان روسی از نظر علم صرف واژگان، تفاوت چندانی با اسامی معمولی ندارند. واضح است که اسامی اشخاص یا مذکرند و یا مونث و در بینشان اسم خنثی وجود ندارد (و اصولا بجز چند مورد معدود، اسم جاندار خنثی در روسی نداریم).

نکته ای که میتوان در مورد اسامی مونث گفت، این است که آن دسته از اسامی مونث که از زبان و فرهنگ دیگری وارد روسی می شوند و بر خلاف اسامی مونث دارای پایانه های а و یا я نیستند و مختوم به حرف بی صدایند، صرف نمی شوند:

(این اسامی را مقایسه کنید با اسامی روسی Елизавета و Екатерина و غیره)     ......  Элизабет  -  Катрин

در ضمن، همان مطالبی که در مورد نامهای خانوادگی مختوم به حروف صدادار در بالا ذکر شد، برای اسامی نیز صدق میکند.
مثلا اسامی زیر صرف نمی شوند:

Рене, Роже, Оноре, Хосе, Дитте, Озе, Панталоне, Анри, Луи, Лизи, Бетси, Джованни, Мери, Этери, Гиви, Пьеро, Лео, Амадео, Ромео, Карло, Ласло, Бруно, Гуго, Данко, Франсуа, Нана, Атала, Коломба 

و اسامی زیر صرف می شوند:

Франсуаза, Джульетта, Сюзанна, Абдулла, Мирза, Муса, Каста, Эмилия, Офелия, Джамиля

منابع:
http://www.gramota.ru/spravka/letters/?rub=rubric_482

نکاتی از دستور زبان روسی

Способы глагольного действия شیوه های انجام فعل

در یکی از مطالب قبلی موارد مختلفی از مشتقات ساخته شده از افعال مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدم تا قاعده دستوری آن را بصورت تخصصی مفصلا بررسی نموده و خدمت دوستان ارائه نمایم. اصطلاح فوق در دستور زبان روسی و در بخش افعال دارای مفهومی معنایی-ساخت واژی بوده و به مقتضای بیان معنای لغوی و همچنین نوع واژه سازی (پیشوند و پسوند بکار رفته در فعل) دسته خاصی را شامل می شود. برای مثال، از فعل шуметь (شلوغ کردن) با استفاده از پیشوندها و پسوندهای مختلف، مشتقات زیر را می توان ساخت:

зашуметь , пошуметь , отшуметь , нашуметь , нашуметься , расшуметься

افعال فوق از نظر معنایی همان معنای فعل اصلی را با تفاوتهایی در نوع انجام و اجرای آن بیان می نمایند: شروع، زمان کوتاه و یا مقدار کم، مدت طولانی یا مقدار زیاد، پایان عمل، با شدت زیاد شروع کردن و مانند اینها.
بنابر این روشن شد که این پسوندها و پیشوندها فقط نقش بیان دقیق (конкретизация) فعل مربوطه را ایفا می کنند.
نکته ای که باید بدان دقت نمود این است که ویژگی شیوه های بیان فعل برای تمامی افعال (جفتهای نمودی видовые пары) قابل تعمیم نیست و تنها بخشی از فعلها را شامل می شود. به عبارت دیگر فعلهای دارای جفت نمودی در این دسته قرار نمی گیرند و این خصوصیت اغلب فعلهای تک نمودی (одновидовые глаголы) را در بر می گیرد. منظور اینست که نباید هر جایی که افعال پیشونددار دیدیم تصور کنیم زیرمجموعه ای از شیوه های بیان فعل هستند. برای مثال، افعال پیشوندداری که معانی مکانی را بیان می کنند دارای چنین خصوصیتی نیستند: вогнать, выгнать, загнать, подогнать, угнать, разогнать, согнать .
مسئله دیگری که باید به آن توجه داشت اینست که هنوز در زبان روسی تعداد دقیقی برای شیوه های انجام فعل ثبت نشده و در این مورد اختلاف نظر وجود دارد که البته این اختلاف در موارد اصلی نیست و موارد فرعی را شامل می شود. در زیر، مهمترین گروههای افعال دارای ویژگی فوق را بر می شماریم. قبل از آن باید خاطر نشان کرد، ویژگی شیوه های انجام فعل به دو گروه عمده معنایی تقسیم بندی می شوند: معانی زمانی - معانی کمی (برخی نیز هر دو ویژگی را باهم دارند). در اینجا چند مورد از مهمترین شیوه های بیان معانی فعل را بر می شماریم:

1- Начинательный способ действия (شیوه شروع انجام فعل) : این مفهوم بوسیله افعال СВ و НСВ که دارای پیشوندهای -за و -по بیان می شود. پیشوند -за بیشترین تعداد کاربرد (حدود 900 فعل) را داشته و از این نظر در بین پیشوندها جزو پرکاربردترین ها می باشد. در کنار آن، پیشوند -по صرفا با افعال حرکتی یک جهته (однонаправленные глаголы движения) بکار رفته و کم کاربرد می باشد:

зашуметьشروع به سر و صدا کردن, зазвенетьشروع به زنگ زدن و صدا دادن, замяукатьشروع به میومیو کردن, засвистетьشروع به سوت زدن کردن,забормотатьشروع به غرولند کردن, зашептатьشروع به پچ پچ کردن, забарабанитьشروع به طبل زدن, забелетьشروع به سفید شدن کردن, заволноватьсяشروع به نگران شدن, засомневатьсяشروع به شک و تردید نمودن

побежать, полететь, покатиться, поскакать, помчаться, подуть (о ветре), полить (о дожде), повалить (о снеге), посыпаться

2- ограниченный способ действия (شیوه انجام فعل در یک مقطع زمانی محدود): این مفهوم بوسیله الف) پیشوند -про و با افعال СВ بکار رفته و عملی را نشان می دهد که در یک مدت زمانی محدود بوقوع پیوسته و در طول این زمان نیز بطور پیوسته ادامه پیدا می کند:

простоять (مدتی را ایستادن) ، прождать (مدتی منتظر شدن) ، проискать (مدتی جستجو کردن).

جالب است که در مواردی همین مثالهای گفته شده و دقیقا با همین معنی بوسیله ب) پیشوند пере بیان می شوند: переждать , перезимовать, переночевать. بوسیله پیشوند по : افعال погулять - пожить - поработать .
نکته مهمی که در مورد این پیشوندها باید خاطر نشان کرد اینست که گاهی همراه با افعال دارای پسوند ивать- بکار می روند. در اینصورت، معنایی که برای فعل بدست آمده می توان از نظر شیوه انجام فعل در نظر گرفت، прерывисто-смягчительный (شیوه منقطع و بدون تاکید) می باشد: покашливать, покуривать, погуливать

3- Финитивный способ действия (شیوه پایان انجام فعل): این معنی بوسیله پیشوند от و با افعال مطلق بیان می شود و به مفهوم اتمام عمل و یا قطع شدن آن می باشد:

отработать (دست از کار کشیدن-کار را به پایان رساندن) ,отвоевать (دست از جنگ کشیدن), отлюбить (دست از دوست داشتن برداشتن-دیگر دوست نداشتن)

نکته قابل ذکر برای این شیوه بیان فعل، کاربرد ضمیر ملکی своё در ترکیب با این افعال می باشد که معنایی شبیه به (تسلیم قضا و قدر و یا سرنوشت را پذیرفتن) را به جمله می دهد:

Машина своё отъездила (ماشین عمرش را کرده: مهم نیست که تصادف کرده و یا گوشه پارکینگ خاک می خورد!) ، Часы своё отходили (تعمیرش دیگر فایده ای ندارد!) ، Я своё отработал (دنبال موقعیت جدید و پول و مقام نیستم)

و البته بازهم لازم به ذکر است، این پیشوند با برخی افعال ترکیب شده و معنی (نتیجه بخشی) را می دهد:

отремонтировать  (تعمیر کردن) ,отрегулировать (تنظیم کردن)

4- накопительный способ действия (شیوه انجام فعل به مقدار و تعداد دفعات زیاد) : این شیوه بوسیله پیشوند -на که بر سر افعال مطلق و استمراری آمده و بدون بکار بردن کلماتی مانند масса - много - уйма و مانند اینها، معنای این قیدها را با همین پیشوند بیان می نماید:

накупить (یک عالمه خریدن)، настроить (انبوه سازی کردن)، навыдумывать (زیادی خیالپردازی کردن)

جالب است بدانید، управление این افعال، اسم را در Р.п می برد: наделать ошибок (یک عالمه اشتباه کردن) . در این معنی البته کاربرد پیشوند -по قبل از پیشوند -на نیز دیده می شود که معنای فعل را چندان تغییر نداده و کمی از اهمیت آن برای گوینده کم می کند:

понавыдумывать историй (کلی داستان سرهم کردن)

نکته مهم قابل ذکر در این معنی، بکار رفتن پیشوند -на و پسوند ся- بطور همزمان در یک فعل است که معنای (انجام شدن عمل در حد اشباع و یا زیاده روی کردن) را می دهد که البته کاربرد زیادی هم در محاوره روسی دارد:

нагуляться کلی گردش و تفریح کردن, наесться تا خرخره خوردن و سیر شدن, накуриться مثل دودکش سیگار کشیدن!

بد نیست قبل از پرداختن به مورد بعدی، اشاره ای در خصوص برخی دیگر از پیشوندها که همراه افعال دارای پسوند ся- بکار می روند، داشته باشیم.

گفتاری در خصوص کاربرد برخی پیشوندها بهمراه پسوند ся- در افعال و شیوه بیان معنی در آنها:

پیشوندهای до-, за-, раз با افعال دارای پسوند ся- معانی زیر را بیان می کنند:
الف) افعال دارای ساختار (до-…-ся) به معانی مانند: رساندن عمل به نتیجه دلخواه بوسیله تحمل سختی، صرف نیروی زیاد، غلبه بر موانع و مانند اینها اشاره می کند:

дозвониться до кого-то تلفنی به کسی دسترسی پیدا کردن، بالاخره شماره کسی را گرفتن ، докопаться до истины به حقیقت دست پیدا کردن ، дождаться кого-то منتظر کسی شدن تا بیاید

ب) افعال دارای ساختار (за-…-ся) به معانی مانند: عملی که بیش از اندازه انجام شود، خیلی طول بکشد و معمولا نتیجه منفی در پی دارد. البته باید توجه داشت که در اینگونه افعال، عمل بصورت (ناخودآگاه) به چنین درجه ای می رسد و فاعل دخالت مستقیم و قصد چنین کاری را ندارد:

задуматься غرق افکار شدن, засмотреться غرق تماشا شدن, заслушаться گوش کردن و همه چیز را فراموش کردن, заиграться غرق بازی شدن, зачитаться خواندن و متوجه گذران وقت و اطراف نشدن, загуляться بیش از اندازه گشت و گذار کردن, зафилософствоваться بحث زیاد و فلسفه بافی بیش از اندازه کردن

ج) افعال دارای ساختار (раз-…-ся) به معانی مانند: رسیدن عمل یا وضعیت تا مرحله آخر، درجه بالای اجرا و انجام یک عمل یا یا حالت اشاره می کنند:

разболеться بیماری کسی به جاهای باریک کشیدن ، разгореться تا سر حد نهایت سوختن

5- Однократный способ действия (شیوه یکبار انجام عمل): این شیوه با استفاده از پسوند فعلی -ну- بیان شده که تنها به یکبار انجام شدن عملی اشاره می کند. برای بیان بهتر، مثالها را با فعل اصلی می آوریم تا مطلب بصورت مقایسه ای روشن گردد:

глотать – глотнуть یه دفعه قورت دادن, глядеть – глянуть نگاهی انداختن, двигать – двинуть تکانی خوردن,зевать – зевнуть خمیازه ای کشیدن, качаться – качнуться تکانی خوردن،  кричать – крикнуть فریادی زدن, сверкать – сверкнуть برقی زدن

همانطور که مشاهده می شود، افعال فوق بصورت لحظه ای و با سرعت بالایی انجام گرفته و بلافاصله تمام می شوند.

6- Смягчительный способ действия (شیوه ضعیف و کم رنگ انجام عمل): این شیوه با استفاده از اضافه شدن پیشوندهای  по-, под  و  -при به ابتدای افعال مطلقی که (دارای یک پیشوند دیگر نیز هستند) ساخته می شود و معنای انجام دادن عملی بدون سعی و مشقت و به راحتی را رسانده که عموما معنای مثبتی نیز از آن ایفاد می گردد. این افعال غالبا در گفتار روزمره بکار می روند:

попривыкнуть عادت کردن, поразвлечься سرگرم شدن, поутихнуть آرام گرفتن; подзабыть فراموش کردن,подвыпить نوشیدن, призадуматься مشغول تفکر شدن, приоткрыть کمی باز کردن, приостановить متوقف کردن

7- Многократный способ действия (شیوه انجام چندباره عمل): این شیوه بیان بوسیله اضافه شدن پسوندهای فعلی  -ыва-/-ива-, -ва-, -á- به افعال استمراری ساخته شده و معنای عملی را که بصورت تکراری و در ماضی بعید شکل گرفته می دهد:

ходить – хаживать, сидеть – сиживать, говорить – говаривать, слышать – слыхать и слыхивать, видеть – видать и видывать, есть – едать, пить – пивать, жить – живать, знать – знавать

نکته قابل ذکر در این خصوص اینست که این معنی در ادبیات قرن 19 به وفور دیده می شود و در زبان معاصر کاربرد خود را تا حدودی از دست داده. شیوه دیگری که زیرمجموعه این شیوه محسوب می گردد، بوسیله اضافه کردن پیشوندهای по-, под- ، при به افعال فوق ساخته شده و معنای (عملی که بصورت منقطع و در فواصل زمانی معین صورت می گیرد) را می دهد. در این میان، پیشوند -по کاربرد بیشتری نسبت به بقیه دارد:

покуривать هر چند وقت یکبار سیگاری کشیدن, попивать گهگاهی نوشیدن, погуливать پرسه زدن و گشتن, покашливать گهگاهی سرفه کردن, побаливать مدت به مدت درد گرفتن, похаживать به جاهای مختلف سر زدن, пописывать стишки گهگاهی طبع شعر گل کردن!

8- распределительный способ действия (شیوه بیان توزیع فعل بر چند مفعول): این شیوه بوسیله پیشوندهای -пере و -по که بر سر افعال مطلق و استمراری آمده و معنای انجام یک عمل بر چند مفعول (مستقیم یا غیرمستقیم) را بصورت یکسان میدهد، بیان می شود و ممکن است با کلماتی مانند все و مانند اینها همراه گردد:

перебить всю посуду تمام ظرفها را شکستن, перестирать все белье تمام ملافه ها را شستن, перебывать на всех курортах در تمام استراحتگاهها بودن; пересажать в тюрьмы всех бандитов تمام اعضای باند را به زندان انداختن ; переругаться со всеми друзьями با همه دوستان رابطه را بهم زدن; позапирать все двери همه دربها را قفل کردن ,повыбрасывать весь хлам تمام آشغالها را دور ریختن, Все старики в деревне поумирали تمام پیرمردهای ده یکی یکی مردند; Все ее подруги повыходили замуж تمام دوستانش شوهر کردند

9- сопроводительный способ действия (شیوه تقارن و یا همراهی جنبی انجام فعل): افعال این شیوه که با اضافه شدن پیشوندهای  -под  و  -при به افعال مطلق یا استمراری ساخته می شوند، عملی را بیان می کنند که در کنار عمل اصلی و مقارن با آن، ولی با اهمیت کمتر و شدت ضعیفتری انجام می پزیرد:

подыграть در کناری بازی کردن ، подпеть با آواز کسی زمزمه کردن, подсвистеть همراه با چیزی سوت زدن ، припевать خواندن همراه با خواننده ، приговаривать ضمنی چیزی را بازگو کردن, пришёптывать زیرلب چیزی گفتن، پچ پچ کردن